Blog

Immisje

Immisje

Stosownie do treści art. 144 kodeksu cywilnego właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Powyższy przepis dotyczy tzw. immisji pośrednich. Natomiast w doktrynie immisje dzieli się również na bezpośrednie. Immisje bezpośrednie, to oddziaływania zabronione przez prawo cywilne wynikające wprost z art. 140 kodeksu cywilnego, który wskazuje że w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. Immisje te, w przeciwieństwie do immisji pośrednich, stanowią fizyczną, zamierzoną ingerencję w nieruchomość sąsiednią, będąc celowym, świadomym kierowaniem na nieruchomości sąsiednie szkodliwych substancji, jak płyny, ścieki, przy pomocy odpowiednich instalacji.

Przykładami immisji pośrednich zakłócających korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, są przykładowo działania polegające na wytworzeniu ciepła, dymów, wstrząsów itp. Natomiast przykładem immisji bezpośrednich jest skierowanie wody deszczowej z jednej nieruchomości na drugą na skutek sztucznego urządzenia, które stanowi bezpośrednią ingerencję w sferę cudzej nieruchomości, podobną do wkroczenia na tę nieruchomość.

Pojęcie „przeciętna miara” w rozumieniu art. 144 kodeksu cywilnego zakłada obowiązek biernego znoszenia oddziaływania we wszelkiej postaci w określonym stopniu, jeżeli to oddziaływanie nie ma charakteru szykany. Oceniając przeciętną miarę zakłóceń, należy zbadać częstotliwość zakłóceń, ich porę w ciągu doby, intensywność, skutki dla zdrowia i życia ludzi, rodzaj źródła immisji, motywację właścicieli nieruchomości, czy też wartość, jaką społeczeństwu przynoszą działania wytwarzające immisje. Nie są objęte zakazem zakłócenia, z którymi każdy inny właściciel powinien się liczyć w konkretnych warunkach, ponieważ nie jest możliwe wyeliminowanie wszelkich uciążliwości stwarzanych przez życie w określonym środowisku, okolicy i stosunkach.

Jeśli dojdzie do immisji pośredniej, wówczas przysługuje roszczenie negatoryjne na podstawie art. 222 § 2 w zw. z art. 144 kodeksu cywilnego. Treścią tego roszczenia jest żądanie zaniechania immisji pośredniej i przywrócenie stanu zgodnego z prawem. Przywrócenie stanu zgodnego z prawem może oznaczać całkowite zaprzestanie działań naruszyciela albo tylko redukcję immisji (w zależności od tego, kiedy zostanie osiągnięty poziom przeciętnej miary), a także podjęcie różnych działań na nieruchomości wyjściowej (np. montażu urządzeń tłumiących hałas lub filtrów redukujących emisję pyłów, montażu ogrodzenia).