Wniosek o przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności może być złożony w każdym czasie, jednakże ze swej istoty może to być tylko po przyjęciu skazanego do zakładu karnego i rozpoczęcia wykonywania kary. Co oczywiste i charakterystyczne dla pism procesowych, wniosek należy należycie uzasadnić. Sądem właściwym do złożenia wniosku jest Sąd Penitencjarny.
Przerwy udziela się obligatoryjnie w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby – do czasu ustania przeszkody.
Fakultatywnie natomiast przerwy udziela się, jeżeli przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste. Tytułem przykładu można wskazać na:
- potrzebę przeprowadzenia operacji skazanego,
- potrzebę zaopiekowania się członkiem rodziny skazanego,
- potrzebę uzyskania środków finansowych niezbędnych do życia dla najbliższych członków rodziny skazanego, na czas jego pobytu w zakładzie karnym i in.,
Przerwa może zostać udzielana wielokrotnie, jednakże łączny okres przez jaki może trwać i którego nie może przekroczyć, to co do zasady rok.
Kodeks karny wykonawczy dopuszcza dłuższy okres udzielenia przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności wobec kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem, który wynosi do 3 lat po urodzeniu dziecka.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych, wniosek o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności podlega opłacie 60 zł. Opłatę uiszcza się wraz ze złożeniem wniosku.