Stalking to zjawisko, które w ostatnich latach stało się coraz bardziej powszechne, zwłaszcza w kontekście rozwoju technologii i mediów społecznościowych. Jest to forma przemocy emocjonalnej, która polega na uporczywym nękaniu, naruszającym prywatność i poczucie bezpieczeństwa ofiary. W Polsce problem ten został dostrzeżony przez ustawodawcę. Zaowocowało to wprowadzeniem odpowiednich regulacji do Kodeksu karnego.

Pojęcie stalkingu w polskim prawie karnym

Stalking został wprowadzony do polskiego Kodeksu karnego w 2011 roku, a jego definicja znajduje się w art. 190a. Zgodnie z przepisami polega na uporczywym nękaniu innej osoby lub osoby jej bliskiej, które wzbudza u niej uzasadnione poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia. Charakterystyczne dla tego przestępstwa jest uporczywość działań oraz ich skutek w postaci rzeczywistego naruszenia komfortu psychicznego i poczucia bezpieczeństwa ofiary.

Formy stalkingu i środki jego popełniania

Stalking może przybierać różne formy – zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne, związane z technologią. Do klasycznych form nękania zalicza się niechciane telefony, listy, śledzenie ofiary czy nachodzenie jej w miejscu zamieszkania lub pracy. W erze cyfrowej szczególnie niebezpieczny stał się cyberstalking, czyli nękanie przy użyciu Internetu, mediów społecznościowych, poczty elektronicznej czy komunikatorów.

Działania stalkera często są precyzyjnie zaplanowane i mają na celu przejęcie kontroli nad życiem ofiary. Czasami wynikają z obsesji, innym razem ze złości lub chęci zemsty. Każdy przypadek jest indywidualny, jednak wspólnym mianownikiem jest naruszenie granic prywatności i godności drugiego człowieka.

Ochrona ofiary i środki prawne

Polski ustawodawca przewidział surowe konsekwencje dla sprawców stalkingu. Przestępstwo to jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat trzech, a w przypadku, gdy nękanie doprowadziło ofiarę do próby samobójczej, kara może wynosić nawet do lat dziesięciu. Ofiara stalkingu może również skorzystać z innych środków ochrony prawnej, takich jak: zakaz zbliżania się do niej czy zakaz kontaktowania się z nią.

Istotnym narzędziem ochrony jest także możliwość uzyskania pomocy ze strony organizacji pozarządowych, które specjalizują się w wsparciu dla ofiar przemocy psychicznej. Policja i prokuratura mają obowiązek podjęcia działań już na etapie zgłoszenia podejrzenia popełnienia przestępstwa.