Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności jest jednym z najczęściej składanych wniosków w postępowaniu wykonawczym. Przeważnie składany jest po orzeczeniu Sądu II instancji, który utrzymał w mocy karę bezwzględnego pozbawienia wolności. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby taki wniosek złożyć również w przypadku zarządzenia przez Sąd wykonania kary uprzednio zawieszonej. Sądem właściwym, w obu przypadkach, jest Sąd I instancji, który wydał wyrok.
Wniosek o odroczenie powinien zawierać powody, dla których Sąd miałby w ogóle udzielić takiego odroczenia. Musimy mieć bowiem świadomość, że odroczenie ma charakter wyjątkowy.
Ustawodawca przewidział dla niego następujące przesłanki:
– choroba psychiczna lub inna ciężka choroba uniemożliwiająca wykonywanie tej kary,
– jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt
ciężkie skutki,
– osoba skazana jest kobietą ciężarną,
– osoba skazana samotnie sprawuje opiekę nad dzieckiem,
– liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju
ogólną pojemność tych zakładów.
Wniosek może być oparty na jednej przesłance lub na kilku łącznie. Co więcej, wniosek kolejny może być oparty na przesłance innej niż pierwotna. Przy czym doświadczenie zawodowe podpowiada, że powoływanie się wyłącznie na dużą liczbę osadzonych, o ile samo w sobie jest dopuszczalne, o tyle raczej nieskuteczne.
Odroczenie kary pozbawienia wolności może być udzielone kilkakrotnie, jednak łączny okres odroczenia nie może przekroczyć co do zasady roku.
Kodeks karny wykonawczy dopuszcza dłuższy okres odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności. Wobec kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka. Natomiast w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie kary Sąd odracza wykonanie kary pozbawienia wolności do czasu ustania tej przeszkody.
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności podlega opłacie 80 zł. Opłatę uiszcza się wraz ze złożeniem wniosku.