Przekazywanie majątku w formie darowizny to często stosowany instrument prawny, zwłaszcza w kręgu rodzinnym. Za takim gestem zwykle kryje się zaufanie i dobre intencje. Rzeczywistość jednak bywa nieprzewidywalna. Więzi mogą się rozluźnić, a darczyńca zaczyna żałować swojej decyzji. Wówczas pojawia się zasadnicze pytanie: kiedy i na jakich warunkach darowiznę można skutecznie odwołać? Już wyjaśniamy!
Czy darowiznę zawsze można odwołać?
Darowizna nie zawsze wiąże się z koniecznością przekazania majątku. Choć powszechnie tak się ją postrzega, przepisy dopuszczają możliwość jej cofnięcia w określonych przypadkach. Nie jest to jednak proste ani swobodne działanie i wymaga spełnienia ustawowych warunków. Najistotniejszym z nich jest rażąca niewdzięczność obdarowanego, czyli zachowanie rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i lojalności wobec darczyńcy. Takie sytuacje muszą mieć wyraźnie naganny charakter, by mogły uzasadniać odwołanie darowizny.
Czym może przejawiać się rażąca niewdzięczność?
Ocena rażącej niewdzięczności zawsze wymaga analizy konkretnego przypadku. Nie wystarczy sam konflikt czy różnica opinii. Należy mieć na uwadze, że działania obdarowanego muszą poważnie naruszać dobro, godność i podstawowe zasady lojalności wobec darczyńcy. W praktyce mogą to być takie zachowania jak: groźby, zniewagi, przemoc psychiczna lub fizyczna, odmowa pomocy w trudnych sytuacjach czy celowe szkodzenie darczyńcy. Każdą sprawę rozpatruje się indywidualnie, z uwzględnieniem relacji i okoliczności. Trzeba też pamiętać o terminie — darczyńca ma rok od momentu poznania nagannego zachowania, by skutecznie odwołać darowiznę. Po tym czasie prawo wygasa.
Jak w praktyce wygląda procedura odwołania darowizny?
Jeżeli darczyńca uzna, że został potraktowany w sposób wyjątkowo niewdzięczny, powinien sporządzić pisemne oświadczenie o odwołaniu darowizny i dostarczyć je obdarowanemu. Jeśli ten nie zwróci majątku dobrowolnie, darczyńca może dochodzić swoich praw w sądzie. W takiej sytuacji sąd analizuje, czy zaistniały podstawy do odwołania oraz czy zgłoszenie nastąpiło w odpowiednim czasie.
Proces wymaga solidnego przygotowania dowodowego – warto zgromadzić korespondencję, zeznania świadków, nagrania czy dokumentację medyczną, jeśli potwierdza np. przemoc psychiczną. Brak przekonujących argumentów może skutkować oddaleniem roszczenia.
Skonsultuj się z kancelarią prawną przed podjęciem decyzji
Jeśli rozważasz odwołanie darowizny, nie podejmuj decyzji zbyt pochopnie. Takie sprawy wymagają nie tylko dobrej znajomości prawa cywilnego, ale przede wszystkim dokładnej analizy sytuacji. Różne kancelarie mogą inaczej ocenić szanse powodzenia, dlatego warto zaufać doświadczonym specjalistom.
Kancelaria adwokata Martyniana Jaska od lat skutecznie prowadzi sprawy związane z odwołaniem darowizn. Jeśli po przekazaniu majątku czujesz się pokrzywdzony, nie zostawaj z tym sam. Skontaktuj się z nami, zapoznamy się z Twoją sytuacją, przedstawimy możliwe kroki i przeprowadzimy Cię przez cały proces prawny.